Konstrýksıa bolat tizbekterdiń qıylysý núktelerinen turady. Uа́shyq nysany sharshy nemese tik buryshty. Armatýra bolattyń ózeginen tor baılanysty dánekerleý ádisimen, ne qolmen elektrli dánekerleýmen arnaıy ornaqtarda óndiriledi.

Qalaýǵa arnalǵan tordyń qoldaný salasy

Basty qoldaný salasy-temirbeton buıymdardy armatýralaý jáne kirpishten jasalǵan nemese ár túrli bloktardy qalaý-shlkobloktar, gazdy betonnan jasalǵan bloktar. Ásirese ol sońǵysy úshin ózekti, olar mańyzdy otyrady, sol kezinde úlken tartylatyn kúsh qajet. Bloktyń mehanıkalyq beriktiligi olar úshin jetkiliksiz jáne ol syzat beredi. Sondaı-aq osyndaı tor kómegimen ár túrli jabyndardyń edenniń tutastyrǵysy armatýralanady. Armatýralaýdan basqa qalaýǵa arnalǵan tor qoldanylady:

• shashyrandy materıaldy bólý (tor uıashyǵynyń mólsheri shashyrandy materıaldyń fraksılarynan az bolýy tıis);
• tor qrý;
• arkalardy jáne basqa da qısyq syzyqty konstrýksıalardy bekitý;
• jol tósemin qurý.

Qalaýǵa arnalǵan tordyń artyqshylyqtary

Qalaýǵa arnalǵan tor kezde shaǵyn shyǵyndarmen beriktigi jáne temir-beton konstrýksıalaryn qalaý uzaq merzimdiligi, edenniń tutastyrǵysy jáne jol tóseminiń aıtarlyqtaı arttyrýǵa múmkindik beredi. Sonyń arqasynda temir-beton konstrýksıalardy armatýralaý úderisi tikeleı jumys oryndarynda aıtarlyqtaı ońaılatylady, óıtkeni negizinen armatýralanatyn elementter derlik bir-birimen qosylǵan jáne tek qosý torlar ózderi birimen qajet bolǵan jaǵdaıda qosý kerek.

Qalaýǵa arnalǵan tordyń túrleri (konstrýksıalar tıpi boıynsha)

• 1 túri- jumys ózektermen boılyq baǵytta aýyr tor (ózekterdiń eki túri bar – jumysshylar, olar negizgi jáne bóletin júktemeni atqarady, olar júktemeni is-qımyl negizgi júktemeniń perpendıkýlа́r baǵyt boıynsha baǵytyna bóledi);
• 2 túri –eki baǵytta aýyr tor jumys ózektermen;
• 3 túri- kóldeneń baǵytta aýyr tor jumys ózektermen;
• 4 túri – jeńil tor taratýshy ózektermen barlyq baǵyttarda;
• 5 túri– jeńil tor kóldeneń ózektermen, búkil uzyndyǵy boıynsha emes.

Tory bar ózekterdiń eń bolmaǵanda dıametri 12 m. bir baǵyttaryn aýyr dep ataıdy. Jeńil, tıisinshe, dıametri 3-ten 10 m. Ózekterdiń ólshemderiniń dıametr arasyndaǵy sáıkestiktegi uıashyq jáne tordyń jalpy ólshemi tómendegi kestede kórsetilgen.

Jeńil tor jazyq jáne oramdy bolýy múmkin (ózekterdiń dıametri 3-5 m). Aýyr torlar jazyq bolady.

Aýyr torlarda:

• jumys ózekterde armatýralyq bolat qoldanylady A400, A500S, A600S;
• taratý – A400, A500S, V500S, A600S.

Jeńil torlarda ózekterdiń dıametri úshin:

• 4-5 m bolat paıdalanylady V500S;
• 3-5 m VRI sym;
• 6-10 m bolat A240, A400, A500S, V500S. 

Torlar belgisiniń kelesi qurylymy bar - TSBxL, munda T –tor túri (1,2,3,4 nemese 5); S – dánekerlengen (oramdy torlar úshin – rS); d1 –bolat klasty boılyq ózekterdi kórsete otyryp dıametri; d2 – bolat klasty kóldeneń ózekterdi kórsete otyryp dıametri; V –torlar eni, sm; L – tor uzyndyǵy sm-men.

Eger qadamnyń mólsheri ózektermen arasyndaǵymen anyqtalmasa, ony boılyq jáne kóldeneń syryqtyń dıametri janynda syzyqsha arqyly kórsetedi.

belgileý mysaly
5S100h250

Jeńil tor 5 túrli boılyq ózekterdiń dıametri 5 m armatýralyq bolattan A500S, kóldeneń ózekterdiń dıametri 10 m armatýralyq bolattan V500S, eni 1000 m jáne uzyndyǵy 2500m, boılyq ózekter arasyndaǵy qadam 200 m, kóldeneń – 250 m.

Qalaýǵa arnalǵan tordyń ózekteri tottanýdan qorǵaý úshin myryshtalǵan nemese qorǵanysh polımer úldirmen jabylǵan bolýy múmkin. Jazyq torlar pakette salmaǵy 3000 kg jetkiziledi.

Qalaýǵa arnalǵan torǵa arnalǵan paıdalanylatyn standarttar

Qalaýǵa arnalǵan tordyń tehnıkalyq sharttary eki MEMST-pen reglamentteledi:

• 23279-2012 –dánekerlengen armatýralyq torlar temir-beton konstrýksıalar men buıymdar úshin;
• R 57265-2016 –tastan qalanǵanǵa arnalǵan armatýralyq tor.

Sońǵy MEMST tehnıkalyq sharttary bolat torlar úshin sáıkes keledi (MEMST R 57265-2016 biri kompozıttik ózekterdiń torlary úshin sharttaryn qamtıdy).